کاخ چهلستون اصفهان

اصفهان در دید همگان به عنوان شهری با بناهای تاریخی زنده تلقی می‌شود.

در این شهر ضیافتی از هنر و معماری به راه است و درخشش بی‌وقفه «کاخ‌ چهلستون» در این میان باعث زیبایی روز افزون آن شده که روزگاری میزبان سفرای خارجی از سرتاسر جهان بوده است.

شالوده‌ی این بنای مجلل در زمان «شاه عباس اول» نهاده شده است و در ابتدا با نام «جهان نما» نامگذاری شد.

اما در زمان «شاه عباس دوم» با اضافه شدن تالار ستون‌دار و استخر به کاخ چهلستون تغییر نام داد.

نام چهلستون برگرفته از کثرت و بزرگی عدد 40 است همانند چهل دختران، چهلچراغ و نظایر آن.

اما بعضی از مردم براین باورهستند که انعکاس تصویر بیست ستون در آب استخر و جمع این دو عدد دلیل اصلی نامگذاری کاخ به نام چهلستون به شمار می‌آید.

تاریخچه کاخ چهلستون

وسعت خیره کننده‌ی این کاخ در قدیم به 67000 متر می‌رسیده است اما به مرور زمان با احداث خیابان‌های اطرف از وسعت کاخ کاسته شده و تنها 58000 متر از آن باقی مانده است.

وجود 4 استخر زیبا در مسیر ورودی باغ تا رسیدن به عمارت که علاوه بر زیبایی باعث لطافت هوای باغ ‌شده است.

استخری که در مقابل ورودی اصلی کاخ است توانسته با ابعادی فوق‌العاده جلوه‌ای خاص به بنا ببخشد و تصویری بی بدیل را خلق کند.

در 4 طرف این استخر، مجسمه های شیر و فرشته سنگی وجود دارد که پس از تخریب "کاخ سرپوشیده" در زمان «ضل السلطان» به این کاخ آورده شده است.

«حوض مرمر» که در تالار ستون‌دار واقع شده است دارای ۴مجسمه شير سنگی می‌باشد که آب را فواره‌ کنان از دهان شیرها به سمت حوض روانه می‌کند و تصویری زیبا از تلؤلو نور با آب را از خود بجای می‌گذارد.

حوض سوم که در «تالار آینه» وجود دارد در زمان پهلوی برای عبور و مرور بهتر پوشانده شده است و بالاخره استخر چهارم که در پشت کاخ قرار دارد برای آب تنی زنان حرم سرا مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

معماری کاخ چهلستون

معماری «کاخ چهلستون» ترکیبی از هنر معماری چینی، ایرانی و فرنگی است.

تالار ستون دار با ۱۸ستون چوبی از جنس چوب چنار و کاج ساخته شده و لازم به ذکر است که بر پیشانی ایوان ستون دار، اشعار دلپذیری از «نجیب کاشانی» مرقوم گردیده که به آتش سوزی عمارت و تعمیر آن در اوایل قرن ۱۲ هـ-ق در زمان «شاه سلطان حسین صفوی» اشاره دارد.

تالار زیبا و منحصر به فرد آئینه با آینه‌هایی از جنس نقره در بدو ورود به تالار اصلی نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب و به همگان خوش‌ آمدگویی می‌کند.

مساحت تالار مرکزی به 250 متر مربع می‌رسد که توانسته چهار بخاری دیواری زیبا که به شکل "کلاه قزلباش" (کلاه رسمی در زمان صفویه) طراحی شده را در خود جای دهد.

اين تالار باشکوه که بر گنبدی پر نقش ونگار که به "گنبد کلمبو" معروف می‌باشد استوار است با لچکی‌ آبی و قرمز و طرح‌‌هایی طلايی از شاهکارهای هنری عصر صفوی محسوب می‌شود.

شش نقاشی خارق العاده و با شکوه بر روی دیوارهای تالار اصلی نقش بسته‌اند و روایتگر 3 مراسم بزم و 3 واقعه جنگ هستند.

چهار نقاشی طرفین در زمان صفویه و دو نقاشی که در میانه تالار واقع شده در زمان قاجار ترسیم شده‌اند.

نقاشی‌های کاخ چهلستون

نقاشی‌های ضلع غربی تالار، بیانگر مراسم  پذيرایی شاهان صفوی از «ولی محمد خان» پادشاه ترکستان و «نَدِرمحمدخان» پادشاه ازبک می‌باشد.

تصاویر «جنگ چالدران» و «جنگ کرنال» در میانه این تالار به نحو عجیبی به سبک "قهوه خانه‌ای" خودنمایی می‌کنند و نقاشی‌های ضلع شرقی این تالار به مراسم پذیرائی «شاه‌ طهماسب» از «همايون شاه» و جنگ «شاه اسماعيل اول» با «شیبک خان» ازبک اشاره دارد.

نقاشی‌های چهلستون به قلم هنرمند نامدار عصر صفوی «رضا عباسی» و دو تابلو بزرگ میانی به قلم «وعدُ الصادق» در زمان قاجار نقاشی شده است.

در دو طرف تالار ستون‌‌دار دو اتاق انتظار بنام های اتاق «چهارشنبه سوری» و اتاق «شاه عباس» وجود دارد که اين اتاق‌ها نيز مزین به نقاشی‌های بی‌نظیری بوده است و به زیبایی کاخ می‌افزوده که متاسفانه بيشتر اين نقاشی‌ها در زمان حکومت «ظل‌ السلطان» تخریب شده است.  

در دو طرف سالن مرکزی عمارت چهل‌ستون اثر نقاشان زبردستی همچون «آنژل» و «لوکار» به چشم می‌خورد که حضور سفرای دیگر کشورها در این کاخ را به تصویر کشیده‌اند.

اگر شما هم می‌خواهید سفری متفاوت را تجربه کنید حتما سری به سایت هالی تور بزنید و در قسمت تور داخلی، تور اصفهان ثبت نام کنید تا این شهر را متفاوت تر از قبل ببینید.

به قلم صفورا رستمی فرد